Skribentarkiv: Janne Karin Støylen

Tore Renberg: Du er så lys

«Ansiktet hans den kvelden. Det kan eg sjå for meg no. Kolossalt levande. Som om det var fullt av mark, tenkjer eg no.»

Kva er litteraturen si oppgåve i verda? – Vi lærer å forstå andre. Setje oss inn i korleis andre har det. Dermed lærer vi også oss sjølve betre å kjenne. Og vi kan lære av dei erfaringane dei gjer seg, dei vi les om. Vi erfarer det same, berre heilt gratis. Utan å måtte ta konsekvensane av desse erfaringane, som ofte er fatale i fiksjonen.

Slik har eg ofte argumentert som formidlar. Men sjeldan har eg lese ein tekst som så klart svarar til denne oppgåva, ei forteljing som er akkurat slik, der det å forstå andre og greie å setje seg inn i korleis andre har det, og dermed forstå seg sjølv litt betre, er drivkrafta i historia.
Les meir →

Terje Torkildsen: Arrfjes

ArrfjesI botnen av ei djup grav han har grave sjølv, møter lesarane Ejner Tevig. Korleis har han hamna der? Anslaget i Terje Torkildsen sin siste ungdomsroman Arrfjes skaper spenning og pirrar leselysta frå første side. Denne gongen er det den historiske robinsonaden som er sjangervalet til Torkildsen. Handlinga er lagd til 1812, under krigen mot Storbritannia. Ejner Tevig er 13 år då han mønstrar på det norske skipet Haabet. Snart skimtar dei eit britisk skip i horisonten. Det seglar under gult flagg. Flagget varslar sjukdom og død.

Les meir →

Ingunn Røyset: Dei et ikkje sjokoladepålegg i krigen

Dei et ikkje sjokoladepaalegg i krigen– Eg er ikkje meg. Eg er mormor. Då ho var lita. Då det var krig.

Dagny innser tidleg ein morgon tidleg i denne forteljinga at noko underleg har hendt om natta medan ho sov. Då ho la seg om kvelden var ho sint og lei seg etter ein krangel med mor si. Dei har flytta til mormor, for å hjelpe ho etter at morfar døydde. Men no når dei bur der, får ho ikkje ete sjokoladepålegg hjå mormor lenger. Dumme mamma! Dagny legg seg i mormor si gamle seng. Då ho vaknar, luktar det hest i huset. Ein katt murrar ved føtene hennar. Ho har mormor sin gamle luciakjole på seg. Dagny har vakna i ei anna tid. Ein vintermorgon i 1945.

Les meir →

Rune Belsvik: Verdas søtaste turist

Verdas søtaste turistIllustrert av Inger Lise Belsvik

Bidger og Esmiluni elskar kvarandre framleis, og like høgt, i denne tredje forteljinga frå Bløygen kommune. Men Bidger har begynt å drøyme om noko meir. Han drøymer om å bli far. Det finst ikkje barn i Bløygen. Ingen veit korleis dei blir til. Så Bidger lyt gå til Bøttefanten i Trøbbelkiosken. Han veit det heller ikkje, men han har ei bok med instruksar og forklaringar.
Les meir →

Odd Nordstoga (red.): Song for deg og meg

Song for deg og megNy og utvida utgåve, 2014

Tida går fort. Eg tykkjer ikkje det er lenge sidan eg sat med den fine, ferske boka Song for deg og meg i hendene. Redaktøren Odd Nordstoga hadde endåtil komponert ein song spesielt for samlinga av barnesongar. Songen heitte «Kveldssong for meg og deg», og handla om ein hylande gris og fire og tjue kråker på ein madrass. Men det er lenge sidan, i alle fall sett med barneauge: Tolv år! Nye born og nye songar er komne til, og no er også songboka komen i ny og utvida utgåve.

Les meir →

Monsterboka

MonsterbokaSkald forlag, antologi
Illustrert av Gunvor Rasmussen

Grim skulle berre ut og hente posten. Han hadde venta på eit blad i fleire dagar, så han var litt utålmodig og gjekk ganske fort, rett på ei kvinne ute på fortauet. Ho skvatt og sleppte eit skrik ut av seg. Det hadde ho kanskje rett til. Av og til må ein få lov å skvette og skrike litt. Men så gav ho seg til å hyle. Tunga låg og skalv inni munnen hennar. Grim kom på at han ikkje hadde kjemt seg på ei stund. Han såg kanskje litt rufsete ut. Men å hyle slik?
– Du overreagerer, ropte Grim.

Slik startar forteljinga «Monsternytt» av Arnfinn Kolerud. Les meir →

Brynjulf Jung Tjønn: Så vakker du er

Tjonn_SaVakkerDuEr12 år og oppover

Korleis smakte det? spurte han.

Kysset?

Ja.

Eg veit ikkje.

Jo, det veit du, Henrik.

Henrik veit ikkje korleis det smakar når Kjersti kysser han. Han har aldri kyssa henne. Men til Simon, den kreftsjuke onkelen sin, seier han at han har gjort det. Så han må gjere det. Før det er for seint, medan han endå har sjansen til å fortelje onkel Simon korleis det smakar. Før han døyr.

Les meir →

Magnhild Bruheim: Det som er sant

Det som er santFrå 13 år

Linn og Solveig er bestevener. Dei har kome til å bety mykje for kvarandre etter at Solveig kom flyttande som ny elev på skulen i tiande klasse. På ein fest skjer det forferdelege: Sander, som Linn er forelska i, valdtek Hanna, ei anna jente i klassen. Seier Hanna. Sander nektar. Solveig støttar Hanna frå første stund, medan Linn ikkje veit kva ho skal tru eller kven ho skal stole på. Så ho prøver sjølv å undersøke kva som er sant. Og må risikere den gode venskapen til Solveig, dei varme kjenslene for Sander og tore å ta sjansen på å bli ståande aleine for å gjere det som er rett. Les meir →

Erna Osland: Nasevis

NasevisFrå 4 til 12 år

Illustratør: Elisabeth Moseng

– Andingssystemet, har de høyrt om det? Erna Osland smiler lurt til barn og vaksne. – Det handlar om kva som skjer når vi pustar. Vi dreg lufta inn gjennom nasa. Men korleis kjem den seg ut att? – Gjennom munnen? foreslår ei lita jente. – Ja, og gjennom nasa også, nikkar Erna. Og så byrjar ho å fnise: – Og av og til, kviskrar ho, av og til kjem den jo ut att gjennom RUMPA!

Les meir →

Anne Viken: Elise og mysteriet med dei døde hestane

EliseFrå 10 år og oppover

Då Anne Viken debuterte med spenningsromanen Elise og mysteriet med dei døde hestane i fjor haust, sette ho seg eit mål. Førsteopplaget på 3000 bøker skulle vere utselt før jul! Alt i november var det klart at boka ville bli gitt ut i pocket på grunn av den store etterspurnaden. I august  i år kjem neste bok i det som skal bli ein tre bind lang serie om den modige trettenåringen Elise som vil bli dyrlege.

Er «hestebok» ein eigen sjanger i barne og ungdomslitteraturen? Det finst fullt av seriar over same lest, hest er best. Suksess-formelen er velkjend, men dei nynorske forfattarane har ikkje bite på. Før no. Men Anne Viken si spennande forteljing set nye standardar for hesteboka.

Les meir →