Totland viser oss med Nedteljing nok ein gong ein høgst aktuell, men vond og vanskeleg tematikk. Viggo som er hovudpersonen, blir utsett for utpressing etter å ha vist seg naken overfor ei jente på nettet. Om han ikkje betaler ein høg sum, vil videoen bli vist til alle han kjenner. Korleis skal han kome seg ut av denne klemma?
Skribentarkiv: Reidun Kydland
Sivert N. Nesbø: Sjøen om vinteren
Sjøen om vinteren er ei veldig god og kjenslevar skildring av overgangen mellom det å vere barn og det å vere ungdom. Vi opplever alt frå tolv år gamle Elis perspektiv, korleis ho tenker annleis enn ho gjorde før, og korleis ho revurderer tidlegare hendingar. Ho har starta prosessen med å finne ut kven ho er. Gamle vennskapar endrar seg, og nye vennar dukkar opp. Men kva er det som skjer mellom foreldra?
Susanne Skogstad: Svartstilla
Ei eldre kvinne har mista mannen sin. Ho kjenner ei overveldande sorg over han som er borte, ho kallar det svartstilla.
Dei har tre vaksne barn som vil ordne opp for ho, dei har skaffa ein gamleheimsplass for at ho skal sleppe å sitje aleine i det store huset. Dei synest ho må kome seg vidare. Men ho vil ikkje. Ho vil vere i huset der ho kjenner nærværet hans. Teksten er ofte formulert som eit eg som snakkar til eit du. Kjenslene og tankane hennar dominerer, det blir fortalt som monolog med ein tankestraumseffekt. Her er ikkje mange hendingar, dei som er skildra er kvardagslege og daglegdagse. Teksten er også full av minne om slik han var, som kjæraste og far.
Lars Mæhle: Andromeda
Simon sin strategi er å oppføre seg som ein dritsekk. Nå er han 16 år og har nettopp flytta til den tredje fosterfamilien sin. Han har hamna i bråk og slåstkamp mange gonger, og han meiner slåstinga gjer han godt. Han har bestemt seg for å halde den harde maska når han skal begynne i ein ny klasse. Dette er opptakten til ei veldig spennande forteljing, der hendingane går på livet laus.
På førehand har Simon blitt åtvara mot tre av gutane i klassen, og han oppdagar snart at det er Sindre som er sjefen, og at han har to hjelparar, William og Samuel. Han får også lett auge på mobbeofferet, Pippin, ein liten, spe gut med langt, lyst hår. Simon tenker: «Eg trudde eg hadde full kontroll. Det skulle raskt vise seg at det var langt frå sanninga.» Han veit ikkje korleis han skal takle det å ha møtt overmennene sine, og han veit heller ikkje korleis han skal oppføre seg overfor Kaja. Ho er ei spesiell jente, og ho kjem på besøk til Simon. På rommet sitt har Simon ein stjernekikkert, og Kaja veit mykje om himmelrommet. Dei kyssar.
Atle Hansen: Klure
«Eg skal ikkje snakka i det heile. Hobbyen min er å teia stille så ofte som eg kan», seier Jens. Han har lite sjølvtillit og vil helst vere usynleg. Heldigvis har han to gode vener, Rita og Helge, som bakkar han opp og vil vere saman med han.
Jens tenker på alt han ikkje kan, han er ikkje flink til å springe og hoppe, ikkje kan han stupe og ikkje er han flink til å bygge modellfly eller få ting til på sløyden. Han er rett og slett ei klure, som pappa kallar det. Han er dessutan liten av vekst, og han blir oversett av Randi som er læraren hans.
Solfrid Sivertsen: Ho sykla bort og andre noveller
Den seinaste novellesamlinga til Solfrid Sivertsen inneheld ni noveller, der alle så nær som ei blir fortalde av ein eg-forteljar. Dei langt fleste novellene er også fortalde av barn, og vi møter han eller ho i ein kvardagsleg situasjon. Dei dramatiske hendingane, som ei drukningsulykke, mors mange kjærastar eller overgrep, blir ikkje utdjupa, men ligg der som eit bakteppe for opplevingane barna har.
Brynjulf Jung Tjønn: Smadra
Flamme forlag 2018
Oda og Milad er bestevenar. Men Oda har ei hemmelegheit som ho ikkje kan fortelje til han. Ho kan ikkje fortelje det til pappa heller, om mora som slår. Ho seier til alle som spør kvifor ho har blåmerke, at ho har velta på sykkelen, og pappa set sykkelen i garasjen. Pappa arbeider som pilot, og er ikkje alltid heime. Oda er redd, for ho veit aldri i kva situasjon neste slag kan komme.
Det er ei veksling mellom hendingar i nåtid og hendingar Oda hugsar frå tidlegare. Då tenker ho på fine stunder ho og mora har hatt saman og vore nære kvarandre. Dei er så annleis enn dei vonde opplevingane ho har med mora når ho slår.
Gjertrud Langva: Vi spring ikkje slik vi sprang
Bror og søster vaknar ein dag og oppdagar at foreldra deira er borte. Dei forstår ikkje kvar foreldra har tatt vegen. «Om kveldane fortel vi kvarandre forteljingar om korleis foreldra våre vart borte, og kvar kveld er det den sanne forteljinga som blir fortald.» Først leitar dei i huset, i kjellaren og på mørkeloftet, så rundt huset, og til sist i den ukjente skogen. Dei finn ikkje foreldra nokon stad, men prøver å halde motet oppe. Kan foreldra ha forvandla seg til ei fluge, ei grashoppe eller kanskje ei bjørk?
Lars Mæhle: Død eller levande
Kombinasjonen av spennande og lettlesen roman for ungdommar er ikkje dagleg kost, men Lars Mæhle fortel ei skummel og spøkelsesaktig historie i Død eller levande. Her møter vi tvillingparet Simon og Katrin og veninna deira, Irma. Både Simon og Katrin har Evna, dei kan sjå og høyre det ingen andre ser og høyrer, og dei kjenner på seg når noko er gale. Ein dag møter dei Nihil, som lovar dei store pengar om dei kan finne ut kva som hende med dottera hans Angela, som forsvann for 30 år sidan. Då må Simon leite i Limbo, ein annan dimensjon der dei halvdaude held til. Sprekkane til Limbo finst der tyskarbrakka i Bekkedalen er.
Tor Arve Røssland: Den tolvte spelaren
Grøss og gru-serien
Denne lettlesne romanen tar opp aktuelle problemstillingar som rasisme, vald og trugsmål, og kor vanskeleg det er å fortelje om noko ein veit ein bør fortelje om, samstundes som ein har lova å ikkje seie noko. Historia blir etter kvart svært spennande og dramatisk, det går på livet laus. Og Kevin blir merkt av hendingane i Våg for resten av livet.
I prologen hugsar Kevin Borgen tretti år tilbake på den tida han var ungdom og budde i Våg. Han les i avisa at Kåre Hansen er død som følgje av eit slagsmål. Kåre og Kevin var gode kompisar den gongen, då alt det dramatiske hende: