Du kjenner kanskje til korleis hundar i nabolaget snusar på kvarandre for å verte kjende og for å kanskje sjekke om det er løpetid? Kanskje har du også høyrt ropa frå ein hjort i brunst, eller lagt merke til den våryre kvitringa frå fuglane. Men har du nokon gong tenkt over korleis strutsane nærmar seg kvarandre? Eller edderkoppen, gibbonapa eller bøylepingvinen? Heile 14 dyr sine sjekketriks vert presenterte i ord og bilete i denne boka, på energisk og humoristisk vis. Både insekt, amfibiar og pattedyr vert skildra, og boka er ein underhaldande og kunnskapsrik inngang til den merkverdige dyreverda.
Kategoriarkiv: faktabøker og sakprosa
Gunnar Garfors: Ingenstad – på tur til verdas minst besøkte land
Journalist Gunnar Garfors har vore to gongar i alle dei 198 landa i verda. Boka Ingenstad er reiseminne frå dei 20 minst besøkte landa. Nokre av landa har vi høyrt om fordi dei har fått oppslag i vestlege medium om «krig, terror, sjukdom og faenskap». Andre land er naturskjønne paradis med lite kriminalitet, men som er «så små og avsidesliggjande og dårlege til å marknadsføre seg sjølve at det aldri har vore nokon grunn til at du skulle høyre om dei». Gjennom samtalar og samkvem med menneske prøver han å teikne eit bilete av ulike delar av samfunnsliv og daglegliv. Målet har vore å formidle opplevingar og møte med kulturar folk veit svært lite om.
Sjølv om målet med boka er å formidle opplevingar i møte med menneske og natur i verdas 20 minst besøkte land, er det også baka inn faktakunnskap om historia til landa, styresett, infrastruktur og næringsverksemd. Vi får lese om korleis vi bør gå fram for å skaffe visum, hindringar ein kan støyte på ved innreise og utreise, korleis ein bør gå fram ved valutaveksling og pengeuttak og kva forventningar ein bør ha til prisnivå, mat og overnatting. Boka er også rikt illustrert med fotografi frå menneske han har møtt og stader han har besøkt. Slik sett er boka ei nyttig handbok om dette er land ein har planlagt å reise til.
Mats Eldøen og Sindre Goksøyr: Viss eg hadde hale
Korleis ville det vore å ha øyre som ein elefant? Eller å ha hale som ein apekatt? Eller å vera tvikjønna som ein brunsnigel? Slike fabuleringar er utgangspunktet for denne leikne og originale faktaboka for born. Eldøen leikar seg med tanken på kva som kunne vore mogleg dersom han hadde hatt ulike eigenskapar som dyr har, og so visualiserer Goksøyr det på sprelsk og kroppsoverskridande vis. «Viss eg hadde hale som ein apekatt, kunne eg tørka meg i rumpa medan eg las teikneseriar på do», kan me lesa. Etterpå får me vita kva apekattar nyttar halen sin til.
Anne Gunn Halvorsen: Stress og korleis leve med det. 9 historier, 14 tips.
I 2006 fekk ein seniorrådgivar ved Universitetet i Oslo ein telefon frå ein kjemiprofessor frå NTNU. Professoren var bekymra fordi mange kvinnelege studentar var svært opprørte over å få karakteren B på eksamen. Dei plaga studentane hadde ikkje berre eit mål om å fullføre studia sine. Dei ville ligge i tet. Det var dette dei identifiserte seg med. I starten var dette eit jenteproblem, men etter kvart ser ein at gutane kjem etter. Mange unge i dag bygger identiteten sin rundt det å vere best. Når dei ikkje lenger er best, får dei seg ein narsissistisk smell. Kven er dei, når dei ikkje er best?
Ahmet Altan: Eg får aldri sjå verda igjen
Eg vakna til.
Det ringde på døra.
Eg kasta eit blikk på den digitale vekkarklokka, der tala lyste og blinka 05:42.
Politiet, tenkte eg.
Som alle opposisjonelle i dette landet hadde også eg vant meg til å leggje meg i vissa om at det kunne ringe på døra i otta.
Eg visste dei ville komme.
Nå var dei her.
Norsk røyndom
I serien Norsk røyndom fortel utvalde forfattarar om tema dei er opptekne av, forteljingar om den norske samtida. Det har til no kome sju bøker i serien, om aktuelle tema som rasisme, utanforskap, kristen tru og homofili. Forfattarane skriv personlege essay baserte på livserfaringar og observasjonar. Historier som opplyser oss og får oss til å reflektere.
Bøkene er skrivne i eit lettfatteleg og uformelt språk, fleire av historiene er delte inn i korte kapittel, og det er relativt lite tekst per side. Bøkene er ikkje lengre enn at dei kan lesast i eitt, men det går også an å lese og bruke utdrag frå bøkene i undervisninga.
Les meir
Pia Strømstad og Trond Bredesen: 10 ville ekspedisjonar
Det er ein grunnleggjande menneskeleg lengsel etter å flytte grenser og finne svar. I boka får vi høyre om sju menn og tre kvinner som kvar på sitt område var banebrytande oppdagarar, forskarar eller ekspedisjonsleiarar:
Kristin Fridtun: Homoflokar
«Alle vil vera snille med homoane, men ingen vil vera homo sjølv» er eit sitat frå Kristin Fridtuns bok Homoflokar. Dette er ei ganske god oppsummering av kva hen diskuterer i den vesle boka som er ein del av serien Norsk røyndom.
Fridtun startar med eit historisk tilbakeblikk på korleis det har vore å vere skeiv i Noreg. Hen ser også på seg sjølv som ungdom og deler tankane sine om korleis hen fann ut av identiteten sin, og spør om korfor det framleis skal vere så vanskeleg å godta seg sjølv som skeiv. Hen kommenterer ein homodebatt som både engasjerer og provoserer.
Sumaya Jirde Ali: Ikkje ver redd sånne som meg
Sumaya Jirde Ali er fødd i 1997 og er norsksomaliar, muslim, kvinne og bodøværing. Dette er utgangspunktet hennar for dele historia si med oss.
Ho fortel om korleis det var å komme til Noreg som femåring, og korleis det var å begynne på skolen. Ho seier ho var naiv som trudde ho var som alle andre. I fjerde klasse begynte ho med hijab, sjølv om mora hennar meinte ho var for ung. Då starta vanskane med ein gut i klassen som stadig reiv denne av ho.
Camara Lundestad Joof: Eg snakkar om det heile tida
Kor mange historier må eg samle før det er nok? Kor mange vitnemål må eg komme med før det held? Før folk er overtydde?
Eg er heile tida var på at det aldri har vore betre å vere skeiv brun kvinne i Skandinavia enn det er akkurat no.
Eg veit det. Kor takksam burde eg vere?
Eg er redd vi går bakover. Eg synest det går for sakte framover.
Camara Lundestad Joof er fødd i Bodø og vaksen opp i Sandefjord. Mor hennar er frå Mosjøen. Camara er norsk. Då ho var lita selde ho små figurar ho hadde laga, på gata i lag med ei venninne. Overskotet gjekk til svoltne barn i Afrika og Noregs skihåp Bjørn Dæhlie. Ho er ein del av ein familie som har ein nordlandsbunad for barn som går på omgang i slekta.