Opplegg til boka:
Nynorsksenteret.no:
Undervisingsopplegg til serien Grøss og gru
Leo og mora har flytta frå Oslo og inn i huset etter bestemora. Det er første dagen hans i den nye klassen, og alt han ser, er dei grøne auga til den langhåra jenta. Ho heiter Lilly og er også ny. I friminuttet blir han kjent med Oskar og Sara. Oskar har vore kjærast med Maria som berre forsvann.
Opplegg til boka:
Tid for ti: Undervisingsopplegg og aktivitetar til eit utdrag frå boka (s. 8–17)
I ti spennande kapittel kan vi lese om oppfinningane lyspæra, atombomba, kjøleskapskrukka, p-pilla, antibiotika, oppvaskmaskinen, autotune, protesar, kevlar og den vitskaplege metoden. Her får vi presentert nokre nye og nokre gamle oppfinningar, og veit du ikkje kva alt dette er, kan du lese om det i boka. I tillegg finn vi tekstboksar der vi får informasjon om andre oppfinningar. I kapittelet om oppvaskmaskinen får vi presentert miksmasteren, ostehøvelen, gaffelen og nåla. Vi får også lese historia om forfattaren som i si tid måtte hjelpe til med oppvasken.
Lyspæra er sjølve symbolet på det å finne opp noko epokegjerande, og det klassiske bildet av ein oppfinnar er ein mann i kvit frakk på eit laboratorium. Stenvik nyanserer dette bildet og skriv at ei oppfinning gjerne er resultat av eit samarbeid mellom fleire, og at oppfinningar tar tid å utvikle. Dei er sjeldan resultat av ein genial idé, men eit langvarig arbeid med prøving og feiling. Oppfinnaren kan sjølvsagt like godt vere ei kvinne; «Og denne evna til å sjå nærare der andre ikkje ser noko interessant, er typisk for ein oppfinnar».
Opplegg til boka:
Nynorsksenteret.no:
Undervisingsopplegg til serien Grøss og gru
Tid for ti: Undervisingsopplegg og aktivitetar til eit utdrag frå boka (s. 9–16)
Simon og mora har nettopp flytta til Vågen etter at foreldra har skilt lag. Dei har flytta inn i Slottet, huset mora har arva etter ein onkel. Huset har eit tårn, og her er rommet til Simon. Søstera Maria vil ikkje bu her, fordi ho har høyrt gråt om natta og meiner det spøker. Dessutan bur det berre gamlingar i bygda.
Simon liker å vere ute i båten og fiske, og han syklar til naustet. Båten har han sett i stand sjølv. På vegen møter han ei lyshåra jente som seier hei til han, og seinare ei gamal, svartkledd kone som sit på ein stein. Ho sit på same staden når han kjem tilbake, og Simon synest ho følger han med auga. Inne i naustet høyrer han ei stemme som seier namnet hans og ber han komme. Ho har venta på han, seier ho. Dette synest Simon er uhyggeleg, og skundar seg derifrå. Han trur han berre har drøymt.
Opplegg til boka:
Tid for ti: Undervisingsopplegg og aktivitetar til eit utdrag frå boka (s. 48–57)
Her finn du intervju med forfattar Ann Helen Kolås Ingebrigtsen.
Synne er 15 år og går siste året på ungdomsskulen. Ho har ein ADHD-diagnose som ho prøver å halde hemmeleg for klassekameratane, og har lært seg teknikkar for å halde kjenslene og reaksjonane i sjakk når det byrjar å koke. Rett som det er endar det likevel med bråk i klasserommet og besøk hjå rådgjevaren. Synne strevar med forholdet til alle rundt seg, både foreldra og broren, besteveninna Torunn, influensaren Kine og ikkje minst Johan, den kjekke nye guten i klassen. For å kome ut av den vonde sirkelen må ho våge å stå fram som den ho er.
Illustrert av Martin Ernstsen.
Opplegg til boka:
Tid for ti: Undervisingsopplegg og aktivitetar til eit utdrag frå boka (s. 6–16)
Lepra er ein frittståande oppfølgjar til Nattmannen og Den norske slavehandelen. I denne boka får vi høyre dramatiske historier frå tida då spedalsksjuka herja i Noreg.
På starten av 1800-talet var det naud i landet, og den låge levestandarden gjorde at mange som elles kanskje ikkje hadde utvikla sjukdommen, no vart dårlege. Spedalsksjuka skaka heile bygdesamfunn og slo beina under dei uheldige familiane som vart råka. Hadde ein først fått hudsjukdomen, var det synleg for alle, og ingen ville ha noko med dei smitta å gjere. Dei sjuke hadde forbod mot å gifte seg og få barn, og dersom nokon i familien vart sjuk, var skamma stor. Det vart oppretta lepra-sjukehus fleire stader i landet, og i boka kan vi lese meir om tilhøva ved nokre av desse institusjonane.
Opplegg til boka:
Tid for ti: Undervisingsopplegg og aktivitetar til eit utdrag frå boka (s. 18–28)
Anna går på ungdomsskulen. Ho og familien har nettopp flytta frå Tromsø og til ein mindre by i nord, dit bestemor bur. Bestemor er kul, ho, og ein god venn av Anna. Kanskje den einaste vennen ho har, faktisk. Men flyttinga er gjort fordi Anna treng å starte på nytt, med ny skule og nye venner. Anna har flytta frå eit rykte.
Ser du dette? er debutboka til Sigrid Agnethe Hansen. Ho handlar om ungdomskulturen slik han er, men òg dei nye aspekta som digitaliseringa tilfører. Boka handlar om å bli akseptert, ein del av. Om kva maktstrukturar og råskap ein kan møte i desse åra. Ho handlar om korleis ein vil skilje seg ut, og ikkje skilje seg ut. Om korleis mykje av kulturen vert levd gjennom sosiale medium, og om kva dramatiske konsekvensar deling av nakenbilete kan få. Boka handlar om å gi hjarte og tillit til nokon som tråkkar det i tusen knas. Korleis kan ein oppnå tillit igjen? Korleis kan ein gå vidare utan skam? Kven sit med ansvaret, og kva er føre var?
Opplegg til boka:
Tid for ti: Undervisingsopplegg og aktivitetar til eit utdrag frå boka (s. 7–16)
I fleire hundre år var arbeidet med å rydde etter folk sett på som så ureint at ein aldri kunne bli rein igjen om ein først hadde skitna seg til. Å vere nattmann innebar å vere utstøytt sosialt og å misse æra, like mykje som å gjere tungt og illeluktande arbeid nattestid. I tillegg til å køyre vekk driten og rydde i gatene måtte nattmannen rydde etter bøddelen, flå hestar og tømme nattpotter.
Opplegg til boka:
Nynorsksenteret.no:
Undervisingsopplegg til serien Grøss og gru.
Tid for ti: Undervisingsopplegg og aktivitetar til eit utdrag frå boka (s. 5–12)
Mareritt er den femte boka i Grøss og gru-serien. Her møter vi Mattias som går i niande klasse og Mia, søstera hans, som går i andre klasse. Dei har saman med mamma nettopp flytta til Smeby. Dei har ikkje budd der meir enn ei veke før Mattias vaknar av eit skrekkeleg mareritt, han høyrer ei jente som skrik.
Han står opp av senga og ser ut vindauget. Ved sida av dokkehuset ser han ei jente: «Ei ganske lita jente, med bustete hår. Det er som om ho gløder, som om det brenn i auga hennar.» Mattias skjønar med ein gong at denne jenta ikkje vil han vel, men det var då vel berre ein draum?
Opplegg til boka:
Nynorsksenteret.no:
Undervisingsopplegg til serien Grøss og gru.
Hanna er 16 år og kjæraste med Leo som er mykje eldre. Han hentar ho i bilen sin, og byr ho alkohol. Han spør om det er greitt at Hanna går heim sjølv etterpå, for han vil helst ikkje at nokon skal vite om at dei er saman. Hanna seier det er greitt, for ho vil ikkje innrømme kor mørkeredd ho er.
På vegen heim må ho passere den gamle prestegarden med den gamle dokkestua. Ho legg på sprang, og det er ei svartkledd jente som følgjer etter ho. På brua over elva begynner jenta å skrike, og like etterpå er ho borte. Bestevenen Jonas fortel at kusina hans, Bettina, har flytta inn i prestegarden saman med familien, og at ho er ei veldig spesiell jente. Då må det nok vere ho som har følgt etter Hanna.
Opplegg til boka:
Tid for ti: Undervisingsopplegg og aktivitetar til eit utdrag frå boka (s. 53–63)
«Første gongen eg såg Regina Korp, var i skumringa ein kveld i april.» Slik startar denne spennande grøssaren, og det er Onu 15 år som fortel. Regina og familien har flytta inn i den gamle prestegarden, men det er noko svært underleg med dei. Dei går kledde i grøne, folkedraktliknande klede, og i tillegg er dei lite imøtekommande.